De lekkerste tomaten zaai je zelf!
Tomaten zijn niet voor niets de populairste groente. De toepassingsmogelijkheden van tomaten in de keuken zijn bijna onbeperkt.
Ze zijn zeer caloriearm en rijk aan vitamine A en C, voedingsvezels en antioxidanten zoals lycopeen, dat een rol zou spelen bij de bescherming tegen kanker.
De smaak van een zongerijpte, versgeplukte tomaat is niet te vergelijken met de tomaten die je in de winkel koopt. En ook als je geen tuin hebt, kan je tomaten kweken in een pot op het terras.
Zaaien
Voor de buitenteelt mogen tomatenplanten pas rond half mei uitgeplant worden. Voor de teelt in de hobbyserre, een maand eerder. Zaai, in functie daarvan, 10 tot 8 weken voor de datum van uitplanten. Zaai in ondiepe bakjes of in potjes in een luchtige, goed doorlaatbare grond. Bedek het zaad met een dun laagje zand en druk licht aan. Besproei met water en leg er een glasplaat op. Zet ze op een warme plaats (min. 20°C), in een veranda of op de vensterbank waar veel licht is. Laat de kiemen overdag verluchten door iets tussen de glasplaat en de rand van het bakje te steken.
Verspenen
Na ongeveer twee weken, wanneer de twee eerste blaadjes verschijnen, wordt er verspeend. Verplant de beste plantjes in een pot met een diameter van 12 cm. De kiemblaadjes moeten nog net boven de grond blijven. Gebruik alleen de sterkste plantjes. Na het verspenen moeten de plantjes op een zo licht mogelijke plaats bij een temperatuur van 18-20°C worden gezet. Tijdens de lange opkweekperiode in potjes mag de grond nooit uitdrogen en kan wat vloeibare meststof aan het gietwater worden toegevoegd.
Planten
Tomaten hebben behoefte aan zon en warmte, geef ze het warmste plekje in de tuin. Buitentomaten moet men een week laten wennen aan de lagere buitentemperatuur door ze bij warm weer overdag buiten te zetten. Ook de watergift wordt wat verminderd. Men noemt dat ‘afharden'. Het groeiproces dat tot nu toe onder optimale omstandigheden verliep, wordt wat afgeremd om sterke planten te bekomen.
De plantafstand hangt af van het type tomaat, maar 80 x 50 cm is een goed gemiddelde. Plant ze diep genoeg, geef ze water en dek de grond af met stro of grasmaaisel. Zet een stok van minstens 1,5 m naast de planten waaraan ze kunnen opgebonden worden.
Snoeien
Regelmatig verschijnen er nieuwe bloemtrossen aan de plant. Waar de bladeren vergroeid zijn met de stengel, staan okselscheuten of dieven. Deze moeten weggenomen worden om het aantal stengels te beperken. Bij buitentomaten moet de groei van de plant beperkt worden door de kop van de plant weg te nemen (toppen) wanneer er 3 tot 4 bloemtrossen gevormd zijn. Tomaten in de serre kunnen hoger groeien, tot 8 à 9 bloemtrossen. Hier gaat men half augustus ook de groei stoppen en de afrijping bevorderen door de kop weg te nemen. Kerstomaten en struiktomaten, die 3 tot 5 stengels vormen, moeten niet getopt of gediefd worden.
Tips
-
Bewaar tomaten niet in de koelkast, maar gewoon op een koele plaats. Te koude bewaring is nefast voor de smaak.
-
Laat tomaten aan de plant rijpen, zo komt hun smaak volledig tot zijn recht. In oktober kan men volgroeide, maar nog niet rijpe vruchten oogsten en verder laten rijpen op een zonnige vensterbank binnenshuis.
-
Tomaten hebben veel water nodig. Geef altijd water onderaan aan de voet, nooit op de planten zelf. Planten in een pot moeten meer water krijgen dan planten in volle grond. Eens de planten vruchten dragen, moet ze enkel water krijgen als de bladeren gaan afhangen van de droogte. Droger telen leidt tot kleinere maar smaakvollere vruchten.
-
Het lycopeen dat tomaten bevatten wordt nog beter opgenomen door het lichaam in bereide vormen zoals tomatenpuree, ketchup, tomatensaus...
-
Draai tijdens de opkweek de planten regelmatig zodat ze niet scheefgroeien.
-
Tomaten zijn zelfbestuivend. In een serre, waar weinig wind is, kan het nuttig zijn om de bevruchting te helpen door zachtjes met een stokje tegen de bloemtros te tikken.